A palleta

Voz de pito… e en galego

Para facerse ouvir  no balbordo das feiras, os titiriteiros tradicionais desenvolveron un sistema propio de amplificación. Crearon un pequeno instrumento, chamado palleta en galego e portugués (lengüeta en castellano, swazzle en inglés, sifflet-pratique en francés, pivetta en italiano, pichtchik en ruso…), que producía un inconfundíbel son agudo audíbel a varios metros de distancia. O seu manexo e fabricación foi un segredo gardado celosamente durante séculos polos marionetistas, que só llelo transmitían aos seus discípulos.Na tradición europea de títeres de cachaporra era empregada para a voz do heroe cómico, aínda que nalgúns casos, como o dos robertos e o de Barriga Verde, empregábase para poñerlle voz a todos os personaxes.

José Silvent e os seus irmáns manexaban con soltura as palletas de prata que eles mesmos fabricaban. O feito de que a voz manipulada por este instrumento era máis difícil de entender foi aproveitado desde o Renacemento para disimular os contidos subversivos dalgúns diálogos. No caso de Barriga Verde, que non abandonou o galego durante o Franquismo, a palleta puido axudar a que as forzas do Réxime non reparasen nese desacato á prohibición de usar publicamente a nosa lingua.

A palleta componse de dúas láminas de prata ou cana unidas por unha membrana que restrinxe o aire ao seu paso. Apoiado contra o padal brando  modifica a voz, producindo un característico son de pito.