Guignol

Nacemento

Lyon, 1808, da man de Laurent Mourguet, operario da seda desempregado que decidiu probar sorte cos títeres de rúa.

Nun principio Mourguet pensaba empregar os monicreques para entreter a clientela que se achegara ao seu posto de sacamoas, pero axiña se decatou de que lle ía mellor adicándose a este oficio que ao de dentista. Así que decidiu montar un teatriño para actuar nas rúas e parques de Lyon, nun primeiro momento representando pequenas pezas cómicas co personaxe de Polichinelle. Reclutou a outro artista ambulante, o père Thomas, que tocaba o violino e atraía o público coas súas ocorrencias. Mais o père Thomas tiña demasiada afección ao viño e non sempre cumpría coas súas obrigas. Así que Mourguet decidiu construír un boneco que o subsituíse cando estaba na taverna. Foi así que naceu Gnafron, á imaxe e semellanza do père Thomas, e co seu mesmo amor polo beaujolais. Pouco despois Mourguet decatouse de que os novos tempos precisaban un personaxe distinto, que incidise máis na crítica á situación de grande crise económica que padecía o país no momento. Creou entón a Guignol, supostamente o seu autorretrato, que non tardou moitos anos en desbancar a Polichinelle como a marioneta popular francesa por antonomasia.

Físico

Nariz pequeno e ollos grandes amendoados. No século XX incorpóraselle un sorriso para adaptalo ao público infantil. Leva un gorro de coiro e unha coletiña, atributos típicos do canut (operario da seda). O seu pau é a tavelle, moi longa e que produce un son aparatoso. A importancia dos diálogos nas pezas explica que Guignol non se interpretase con palleta.

Carácter

A crise da industria da seda xerou un altísimo desemprego en Lyon a fins do s. XVIII, e a necesidade de atopar traballo é unha constante nas pezas de Guignol, quen ás veces é un criado e outras canut. Personaxe de bo corazón e positivo, menos violento ca Punch, pero disposto a usar o seu garrote para defender aos febles contra os abusos do poder.

Parentesco

Laurent Mourguet comezou manipulando a Polichinelle e despois creou Guignol á súa imaxe, polo que neste caso a paternidade é compartida.

 

 

A tradición do Guignol segue moi viva en Lyon, aínda que hai diferentes posturas, entre as de quen defenden unha versión “pura” do espectáculo e quen considera que se debe adaptar aos novos públicos.  Existe mesmo un teatro municipal consagrado a esta arte, xerido pola compañía Zonzons. Desde a Asocación dos Amigos de Lyon e de Guignol avogan polo preservación da figura como parte da identidade local. Tamén en Lyon, o Museo das Marionetas do Mundo acolle unha magnífica exposición permanente con pezas históricas de todo o mundo, que inclúe tamén as marionetas orixinais de Laurent Mourguet.