Alén de nós: Outras iniciativas de recuperación de Barriga Verde

Antes da existencia da Asociación Cultural Morreu o Demo houbo outras propostas que reivindicaban a importancia de Barriga Verde na nosa cultura e que traballaron para o recuperar. Con mellor ou peor fortuna, queremos render homenaxe a todas estas iniciativas que, para nós, amosan que a sociedade galega reclama o seu Barriga Verde de volta.
A estas propostas cómpre sumar os textos e artigos de coetáneos do espectáculos como Vicente Risco, Ricardo Outeiriño, Luís Pimentel, Álvaro Cunqueiro, Borobó e moitos outros que chamaron a atención no seu día sobre a importancia que tiña este patrimonio escénico.
  •  O Barriga Verde de Manuel María (1968)

Pouco pasara desde que deixara de aparecer por feiras e festas o espectáculo dos Silvent cando Manuel María quixo renderlle homenaxe. A partir das súas lembranzas do espectáculo, e a engadir elementos da súa propia colleita, o autor chairego artellou unha fábula na que Barriga Verde aparece como un personaxe inmortal, padriño do protagonista, a quen axuda na súa loita por unha rapariga. A editorial Castrelos publicou a obra na colección O Moucho, e no ano seguinte a compañía Abrente estrouna na Mostra de Teatro de Ribadavia. O blog Revolta da Freixa achega un completo resumo deste texto.

  •  Barriga Verde na Gran Enciclopedia Gallega (1977)

    A inclusión do noso personaxe favorito nesta obra fundamental da cultura do país supuxo un paso de grande importancia no seu recoñecemento. O artigo aparece no terceiro tomo e todo apunta a que foi escrito por Xosé Piñeiro Ares.

  •  Barriga Verde de Monicreques de Kukas (1980)

barriga_verde_kukas_1980
Despois da desaparición do espectáculo dos Silvent, esta compañía foi a primeira que recuperou o personaxe para  escena a empregar títeres. Fíxoo en 1980 a partir da obra de Manuel María que, como temos comentado, difería en boa medida da que tradicionalmente se podía ver polas feiras do país. A estrea foi o 2 de marzo e Arzúa e a montaxe viu unicamente seis representacións por todo o país.
  • Títeres Cachirulo e a Asociación Cultural Barriga Verde


Da man de Jorge Rey, tanto a compañía de títeres como a asociación cultural que corre coa organización do festival Galicreques, desenvolveu desde 1985 diferentes iniciativas a prol da memoria de Barriga Verde. Entre estas resulta de grande a importancia o seu papel na creación do Premio de Textos para Teatro de Títeres.

– O Premio Internacional ‘Barriga Verde’ de Textos para Teatro de Títeres naceu en 2003 como un dos que convoca anualmente a Axencia Galega das Industrias Culturais para favorecer a creación dramática. O galardón mantense desde entón cunha modalidade para adultos e outra para público infantil e supón unha iniciativa única no panorama galego a prol da creación de textos para esta arte. O web da Agadic recolle a listaxe de premiados e as convocatorias do galardón.

 – Posta en escena do texto Barriga Verde e o Demo Negro, de Alfredo Conde, da man de Cachirulo.
Barriga Verde e o Demo Negro, de Cachirulo

Barriga Verde e o Demo Negro, de Cachirulo

Nomeamento de Alfonso Silvent como presidente de honra da asociación

Edición do Teatriño Barriga Verde en Galicreques (2014)

Un pequeno teatro de cartón con recortables para montar obras de títeres distribuíuse na edición de 2014 do festival Galicreques e está dispoñible para libre descarga.
  • Barriga Verde e o dragón Achís, de Xoán Babarro e Ana María Fernández (1990)

No número 8 da colección O Barco de Vapor, de SM, Xoán Babarro e Ana María Fernández recuperan o nome do mítico títere para contar unha nova historia. Sen conexións coa tradición, os dous creadores artellan unha fábula fantástica na que, no entanto os protagonistas percorren mundos imaxinarios.
  • Reedición de Barriga Verde, de Manuel María (1996)

En 1996, Galiza Editora presenta unha nova edición do texto teatral do poeta chairego da man de Santiago Esteban Radío. Ademais do texto en si, o volume achega un texto introdutorio e realiza un exhaustivo repaso ás representacións do texto, todas elas agás a de Kukas a cargo de actores reais. Entre estas, hai unha adaptación realizada pola coñecida compañía Sarabela Teatro en 1982.
  • Bululú. Revista dos títeres número 0 (2000)

A primeira entrega desta publicación do IGAEM sobre o mundo dos títeres achega textos de Xaime Iglesias e Rafael Vázquez que repasan a historia dos Silvent e da obra de Barriga Verde, no que supuxo un novo fito no coñecemento e no recoñecemento do personaxe.

  •  Actividades da Asociación Cultural Cedofeita, de Lérez

    A aproveitar o asentamento en Lérez da familia de José Silvent, a Asociación Cultural Cedofeita veu desenvolvendo diferentes actividades de homenaxe e de recuperación da memoria de Barriga Verde. Publicacións coas investigacións que realizou Xaime Iglesias, entre eles a monografía Barriga Verde, un persoeiro con engado, conferencias ou funcións de títeres son algunhas das actividades coas que este colectivo contribuiu de xeito fundamental á memoria do personaxe.

  • Barriga Verde e o Demo Negro, de Alfredo Conde (2001)

Segundo explica o web do autor, trátase dun “texto de teatro para monicreques, ilustrado por Xaime Quessada e estreado pola compañía de teatro Títeres Cachirulo con motivo da Comuñón de Mar Conde. É unha fantasía, un conto clásico no que AC vai dando cabida aos personaxes que representan o mundo vital e afectivo da súa filla, do autor nese intre e do seu desenvolvemento”. A edición, non venal, foi de 250 exemplares e viu a luz en 2003. Cachirulo realizou con posterioridade diferentes representacións desta obra.
  • Rúa Barriga Verde en Lérez (Pontevedra) (2002)

    O Concello de Pontevedra quixo homenaxear o seu veciño José Silvent dándolle o nome de Barriga Verde a unha rúa próxima ao lugar onde este titiriteiro se asentou coa súa familia.

  •  Viroliño de Honra a José Silvent (2003)

    A coincidir coa primeira edición do festival Titirideza, a organización outorgoulle o premio Viroliño de Honra, de xeito póstumo, a José Silvent.

  • Barriga Verde, Manuel María e o San Froilán (2012)

O concello de Lugo publicou na súa colección “San Froilán dos devanceiros” esta obra, na que se repasa a pegada de Barriga Verde na grande feira da cidade e se recolle un artigo de Manuel María, de 1955, sobre o espectáculo. José Luís Calvo é o autor do texto.
  • Un país dende as táboas: 125 anos de teatro galego (2007)

En 2007 a exposición Un país desde as táboas. 125 anos de teatro galego recollía entre os seus contidos a importancia do traballo dos Silvent con Barriga Verde como mostra da escena en galego durante o franquismo. A Consellaría de Cultura foi a responsable desta importante iniciativa que percorreu o país e contribuíu a difundir e dignificar a arte desta familia de titiriteiros.
  • Barriga Verde de A Gramola Gominola (2015)


    O álbum de presentación de A Gramola Gominola incluíu unha canción dedicada ao títere tradicional. A recuperar expresións e escenas do espectáculo dos Silvent, o grupo mete ritmo country a este patrimonio escénico e achégallo a novas xeracións.

     

  •  Os bares

Temos constancia de bares co nome de Barriga Verde en Neda, Lalín e Ourense (estes últimos xa desaparecidos). Posiblemente haxa máis que, por estar rexidos por familiares ou por terse gardado na casa dos seus responsables memoria do personaxe, contribúen a mater vivo o seu legado na nosa socidade.

 

Desde o nacemento da AC Morreu o Demo apareceron novas propostas de recuperación, como as versións que desenvolveron Títeres Cascanuece e Fran Rei, e das que damos conta na nosa sección de novas. Tamén, na sección Quen somos pode atoparse un repaso do traballo de diferentes membros do colectivo a prol da recuperación desta memoria.